کسانی که علاقه مند به عکاسی هستند, که با دوربین های دیجیتال, عکاسی را  شروع کرده باشید, احتمالا اطلاعات زیادی در مورد دوربین مدیوم فرمت ,دوربین های رده خارج ندارند یعنی در صورتی که اینگونه نیست و دوربین های مدیوم فرمت هنوز هم مورد استفاده هستند. در جواب سوال دوربین مدیوم فرمت چیست؟ در دنیای امروزی می‌توانیم بگوییم:

دوربین‌هایی آنالوگ که از فیلم‌های ۱۲۰ استفاده کرده یا دوربین‌هایی دیجیتال که با حسگر بزرگ خود ابعاد این فیلم‌ها را شبیه‌سازی می‌کنند، دوربین مدیوم فرمت یا قطع متوسط نامیده می‌شوند.در ادامه با نمایندگی نیکون همراه باشید.

مدیوم فرمت یعنی چی؟

در دوره هایی که دوربین‌های آنالوگ معروف شده بود، دوربین‌ها را از نظر اندازه فریم به سه دسته قطع بزرگ، قطع متوسط یا مدیوم فرمت و قطع کوچک تقسیم‌بندی می‌کردند. دوربین‌های قطع کوچک همان دوربین‌هایی هستند که معادل دیجیتال آن‌ها دوربین‌های فول فریم نامیده می‌شوند. اندازه فریم این دوربین‌ها ۲۴X36 میلمتر است.

دوربین های قطع بزرگ همان گونه که از نام آن‌ها مشخص است دوربین‌هایی بودند که از فیلم‌های تخت با ابعاد بزرگ حدود ۱۰۰×۱۳۰ میلیمتر استفاده می‌کردند و امروزه آن‌ها را می‌توانید در موزه‌های تاریخ عکاسی ببینید. اما دوربین‌های قطع متوسط یا مدیوم فرمت هنوز هم به حیات خود ادامه داده و به دو صورت آنالوگ و دیجیتال استفاده می‌شوند.

فیلم‌های مناسب دوربین‌های مدیوم فرمت

فیلم‌های مورد استفاده در دوربین‌های مدیوم فرمت از نوع ۱۲۰ یا ۲۲۰ هستند. تفاوت این دو نوع فیلم در تعداد عکس هاست. فیلم‌های ۲۲۰ دوبرابر فیلم‌های ۱۲۰ امکان عکسبرداری دارند. عرض فیلم‌های ۱۲۰ حدود ۶۰ میلیمتر یا بصورت دقیق‌تر ۶۱ میلیمتر است اما طول هر فریم از فیلم می‌تواند متغیر باشد. در شکل زیر تفاوت اندازه فیلم‌های ۱۲۰ با فیلم‌های ۳۵ میلیمتری کاملاً مشخص است.

فیلم‌های ۱۲۰

فیلم‌های ۱۲۰ با توجه به مدل دوربین با نسبت ابعاد متفاوتی عکسبرداری می شوند. متداول‌ترین نسبت ابعاد، اندازه ۶×۶ سانتیمتر (مربع ۱:۱ ) و اندازه ۶×۴٫۵ سانتیمتر ( مستطیل ۴:۳ ) هستند.

سایر اندازه‌ها ۶×۷، ۶×۹ و ۶×۱۷ پانوراما می‌باشند. برخی از دوربین‌های مدیوم فرمت این قابلیت را دارند که با تعویض محفظه پُشتی یا بک، با اندازه‌های مختلف فیلم ۱۲۰ عکاسی کنند. در برخی از مدل‌ها از عبارت ۶۴۵ که نشان‌دهنده اندازه تصویر است در نام دوربین استفاده شده است مانند دوربین Mamiya 645 .

پُشت سطح آغشته به مواد حساس به نور در فیلم‌های ۱۲۰ توسط یک سطح کاغذی محافظ با طول و عرض کمی بیشتر از سطح فیلم پوشانده شده است.طول کلی فیلم‌های ۱۲۰ برابر بین ۷۶ تا ۸۲ سانتیمتر متغیر است.

فیلم‌های ۲۲۰

فیلم‌های ۲۲۰ فاقد کاغذ محافظ بوده و فقط در ابتدا و انتهای آن از لیدر استفاده شده است.فیلم‌های ۲۲۰ ضخامت کمتری دارند و بدلیل عدم استفاده از پوشش کاغذی محافظ، طول آن‌ها دوبرابر فیلم‌های ۱۲۰ است بنابراین می‌توانید دوبرابر بیشتر  با این فیلم‌ها عکس بگیرید.

دوربین مدیوم فرمت در دنیای دیجیتال

ورود دوربین‌های مدیوم فرمت به دنیای دیجیتال در سال ۱۹۹۱ و با معرفی دستگاهی به نام بک دیجیتال آغاز شد.

این دستگاه دارای یک حسگر بزرگ بوده و امکان نصب بجای محفظه فیلم در دوربین‌های مدیوم فرمت آنالوگ را داشت. بنابراین کاربران دوربین‌های مدیوم فرمت آنالوگ می‌توانستند با تهیه یک بک دیجیتال عکاسی کنند.

با معرفی دوربین‌های DSLR پیشرفته با رزولوشن بالا، استقبال از بک‌های دیجیتال روز به روز کمتر شد تا جایی که امروز به سختی می‌توانید یک بک دیجیتال پیدا کنید.