حالت های اندازه گیری نور

عکاسی وقتی که از حالت های اندازه گیری نور اطالاعات کافی داشته باشد و این را بداند که اندازه گیری نور چطور کار میکند و هرکدام از حالت های اندازه گیری چه کاری را انجام میدهد، می تواند کمترین تلاش نور را کنترل کند و عکس های بهتری را در شرایط نوردهی غیرمعمول ثبت کند
هنگامی که من نخستین دوربین عکاسی DSLR خودم را خریدم (نیکون D80) اولین ناامیدی من این بود که بعضی عکس‌ها خیلی روشن و یا خیلی تیره بودند. من هیچ ایده‌ای نداشتم که چطور باید این مشکل را رفع کنم، تا یک روز با حالت های اندازه گیری دوربین آشنا شدم.

نورسنج چیست؟

اندازه گیری تونایی است که دوربین عکاسی با کمک آن سرعت شاتر و دیافراگم مناسب را براساس ایزو و نوری که وارد دوربین عکاسی می‌شود تنظیم می‌کند. در گذشته دوربین‌ها نورسنج نداشتند. نورسنج سنسوری است که میزان و حساسیت نور را اندازه گیری می‌کند. عکاس‌ها باید از نورسنج‌های دستی استفاده می‌کردند تا میزان نوردهی مناسب را تنظیم می‌کردند. واضح است که به خاطر اینکه عکس‌ها روی فیلم ثبت می‌شدند، عکاس نمی‌توانست بلافاصله عکس خودش را ببیند. به همین خاطر آن‌ها به شدت روی استفاده از نورسنج حساس بودند.

در حال حاضر تمام دوربین‌های DSLR به نورسنج مجهز هستند که نور بازتاب داده شده را اندازه گیری می‌کند و تنظیمات نوردهی مناسب را اعمال می‌کند. رایج ترین حالت های اندازه گیری نور در دوربین‌های دیجیتال امروزی عبارتند از:

1. حالت اندازه گیری ماتریکس
2. حالت اندازه گیری مرکزی
3. حالت اندازه گیری نقطه‌ای

در بعضی از دوربین‌های سری EOS کانن از حالت اندازه گیری جزئی (Partial Metering) نیز استفاده می‌شود. این حالت شبیه به حالت نقطه‌ای است و فقط منطقه تحت پوشش بیشتر است (تقریبا ۸% از سطح منظره‌یاب)

اگر شما دوربین عکاسی خود را به سمت یک نقطه خیلی روشن بگیرید، این میله‌ها به سمت علامت “+” حرکت می‌کنند که نشان می‌دهد برای تنظیمات نوردهی فعلی نور زیادی وجود دارد. در شرایطی نیز که دوربین را به سمت یک نقطه خیلی تاریک بگیرید، این میله‌ها به سمت “-” حرکت می‌کند و نشان می‌دهد نور کافی نیست. پس از این شما باید سرعت شاتر را افزایش یا کاهش دهید تا دوباره به عدد صفر برسید که براساس نورسنج دوربین شما، نوردهی مناسب است.

نورسنج دوربین فقط در حالت دستی کاربرد ندارد. در شرایطی که حالت های دیگری مثل اولویت دیافراگم، اولویت شاتر و یا حالت برنامه را انتخاب کنید، دوربین به صورت خودکار تنظیمات را براساس اطلاعات دریافتی از نورسنج تنظیم می‌کند.

مشکلات مربوط به نورسنجی

نورسنج دوربین زمانی که تمام صحنه به صورت یکدست نوردهی شده باشد کارکرد خیلی خوبی خواهد داشت.

اگر سوژه‌هایی با میزان و شدت نور مختلف در صحنه وجود داشته باشند دوربین عکاسی به سختی می‌تواند تنظیمات نوردهی مناسب را تشخیص دهد.

به عنوان مثال اگر از آسمان آبی که خورشید و هیچ ابری در آن نیست عکاسی کنید، تصویر شما به خوبی نوردهی خواهد شد، زیرا فقط یک سطح نور وجود دارد و دوربین باید همان را تشخیص دهد.

ولی اگر چند قطعه ابر به صحنه اضافه کنید کار کمی سخت ‌تر خواهد شد و دوربین عکاسی باید روشنایی ابرها را به همراه روشنایی آسمان بسنجد و تنظیمات نوردهی مناسب را تشخیص دهد. در نتیجه نورسنج دوربین ممکن است آسمان را کمی روشن‌تر کند تا بتواند ابرها را نیز به اندازه کافی روشن کند.

اگر یک کوه بزرگ هم به صحنه اضافه کنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اکنون نورسنج یک شیء بزرگ را می‌بیند که نسبت به آسمان و ابرها خیلی تاریک‌تر است و سعی می‌کند تعادل را بین تمام اجزا تصویر حفظ کند تا کوه به خوبی نوردهی شود. به صورت پیشفرض دوربین میزان نور در کل صحنه را می‌سنجد و تلاش می‌کند نور را به صورتی تنظیم کند که تعادل را بین نقطه‌های تاریک و روشن حفظ کند.