حالت‌های مختلف نورسنجی
همه ی دوربین های دیجیتالی و DSLR دارای قابلیت نورسنجی هستند که نورسنج یا میترینگ (metering) یا اکسپوژر میترینگ (Exposure Metering) معرفی می شود. یادگیری نورسنجی و حالت‌های مختلف نورسنجی به شما کمک می کند که کنترل بهتری روی میزان نوردهی داشته باشید و حتی در شرایط نوری نه چندان مناسب، عکس های خوبی بگیرید.
- نورسنجی ماتریسی (Matrix metering در دوربین های نیکون و Evaluative metering در کانن)
- نورسنجی میانه (Center-weighted metering)
- نورسنجی نقطه ای (Spot metering)
برخی از دوربین های Canon دارای حالت Partial metering هستند که شبیه نورسنجی نقطه‌ای است با این تفاوت که منطقه ی تحت پوشش آن بزرگتر است. این حالت حدود ۸ درصد از منظره یاب (Viewfinder) در وسط تصویر را شامل می شود، در حالی که این اندازه در نورسنجی نقطه‌ای ۳٫۵ درصد است.
Manual mode
زمانی که روی حالت دستی (Manual mode) عکاسی می کنید، می توانید نورسنجی دوربین را در عمل مشاهده کنید. اگر از داخل منظره یاب نگاه کنید، نواری درجه مانند را می بینید که در مرکز آن صفر و به سمت راست و چپ دارای علامت های “-” و “+” است.
اگر دوربین را به سمت یک نقطه خیلی روشن بگیرید، نوار به سمت + جابجا شده که به شما می گوید نور برای عکس زیاد است. اگر دوربینتان را به سمت نقطه ای خیلی تاریک بگیرید، نوار به سمت – جابجا شده که بیانگر عدم نور کافی است. پس باید سرعت شاتر را کم یا زیاد کنید تا نوار روی “۰” ثابت شود که بسته به نورسنج دوربینتان، به مفهوم تنظیمات نوردهی (Exposure) مناسب است.
مشکلات نورسنجی
سیستم نورسنجی دوربین در صورتی که نور صحنه یکنواخت و همگون باشد به خوبی کار می کند. ولی هنگامی که سوژه های متعددی در صحنه وجود دارند که هریک دارای مقدار نور متفاوتی اند؛ سیستم نورسنجی برای محاسبه ی میزان اکسپوژر دچار مشکل می شود.
برای مثال اگر از آسمان آبی بدون ابر و خورشید عکاسی می کنید؛ سیستم نورسنج یا مترنیگ دوربین به درستی عمل می کند زیرا مقدار نور، یکنواخت و ثابت است. اما اگر ابری به همین کادر عکس اضافه شود، کار کمی سخت تر می شود زیرا دوربین باید میزان نور ابرها و نور آسمان را جداگانه ارزیابی کرده و میزان نور مطلوب را برای کل عکس تشخیص دهد. در نتیجه نورسنج دوربین ممکن است آسمان را کمی روشن تر کند تا بتواند میزان نور ابرهای سفید را به درستی تعیین کند. در غیر این صورت ابرها بسیار سفید شده و اصطلاحا Overexposed می شوند.
حالا اگر به همین کادر کوهی اضافه شود چطور؟ دوربین سوژه ای بزرگ را تشخیص می دهد که بسیار تاریک تر (نسبت به آسمان و ابرها) است. برای همین تلاش می کند حد وسط این میزان نورها را در نظر بگیرد. به صورت پیش فرض نورسنج دوربین، نور را در کل فریم ارزیابی کرده و تلاش می کند میزان نور را در مناطق روشن و تاریک کادر به تعادل برساند.
نورسنجی ماتریسی
در اکثر دوربین های DSLR این حالت به صورت پیش فرض وجود دارد. نور سنجی ماتریسی شبیه به مثالی که در بالا به آن اشاره کردیم کار می کند. در واقع کادر عکس به بخش هایی تقسیم شده و هرکدام از این بخش ها به صورت جداگانه از لحاظ میزان نور بررسی می شوند. یک عامل کلیدی (در کنار رنگ، فاصله، سوژه، هایلایت ها و غیره) که بر نورسنجی ماتریسی تاثیرگذار است؛ نقطه فوکوس است. دوربین بعد از دریافت اطلاعات از هرکدام از بخش ها به این توجه می کند که نقطه فوکوس روی چه چیزی انتخاب شده است و آن بخش را مهم تر از سایر بخش ها فرض می کند.
متغیرهای مختلفی در این معادله ی نورسنجی استفاده می شود که از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است. برای مثال دوربین های نیکون داده های تصویر را با پایگاه داده‌ای شامل هزاران عکس مقایسه می کند و محاسبات نوردهی را انجام می دهد.
نورسنجی دایره مرکز
فرض کنید که شما به آرامی درون یک فریم زوم می‌کنید. حالت نورسنجی ماتریسی، نور را از سرتاسر کل صحنه می‌خواند، درحالی که نورسنجی دایره مرکز، ترجیحا نور را به سمت وسط می‌برد. نورسنجی دایره مرکز از قسمت بزرگی از فریم استفاده می‌کند، نه صرفا از کل فریم. این موضوع بین تولید کنندگان متفاوت دوربین‌های عکاسی با هم فرق می‌کند، اما معمولا بین ۶۰ تا ۸۰ درصد از فریم را در بر می‌گیرد.